Financiële markten

• Financiële markten waren afgelopen week nog steeds bezig met het verwerken van de recente Amerikaanse verkiezingsuitslag. Nu zeker is dat de Republikeinen ook het Huis van Afgevaardigden hebben veroverd, is de kans groter dat Trumps agenda ‘ten volle’ wordt uitgevoerd. Toch is het belangrijk te vermelden dat de verkiezing van John Thune als Republikeins fractieleider in de Senaat een belangrijk signaal afgeeft. Het laat zien dat de partij niet blindelings achter Trump wil aanlopen. Thune is een meer traditioneel Republikein, die in de geheime stemrondes Make America Great Again (MAGA)-kandidaten achter zich liet. Ook omstreden voordrachten voor andere ministerposten worden door de Republikeinen met gefronste wenkbrauwen onthaald.
• Desalniettemin anticipeerden beleggers in belangrijke mate verder op de nieuwe Trump-periode. Opvallend hierbij was opnieuw de beweging van de dollar. Op verkiezingsdag stond de dollar nog op 1,09 ten opzichte van de euro, maar inmiddels is dat 1,05. Het potentieel inflatoire trekje van het aankomende beleid, maakt dat de Federal Reserve (Fed) misschien terughoudender zal zijn om de rente te verlagen. Ondertussen prijzen beleggers al een vol procentpunt minder monetaire versoepelingen in. Hierdoor wordt de dollar relatief aantrekkelijker. Deze ontwikkelingen blijven zich ook weerspiegelen op obligatiemarkten. De Amerikaanse tienjaarsrente steeg verder en nadert nu de 4,5%. Medio september lag die rente nog op 3,6%. Deze stijging wordt niet alleen veroorzaakt door politieke factoren; ook de vertraagde afname van de inflatie speelt een belangrijke rol. De Amerikaanse kerninflatie, gemeten via de consumentenprijsindex (CPI), bleef in oktober voor de zesde maand op rij rond de 3,3%. Ook de ontwikkeling van producentenprijzen wijst op een aanhoudende inflatie. Deze prijzen lopen vaak vooruit op wat consumenten in een later stadium zullen betalen.
• Een nieuwe renteverlaging door de Fed in december blijft mogelijk, maar een paar geruststellende signalen over de prijsdruk zouden de komende weken welkom zijn.
• De aanhoudende twijfel over inflatie en mogelijke verdere renteverlagingen drukte het sentiment op de aandelenmarkt. Amerikaanse aandelen sloten de week in mineur af, waarbij de S&P 500 een daling van 2,1% liet zien. Desondanks staat de index nog steeds 2,7% hoger ten opzichte van de vooravond van de verkiezingsdag. In Europa waren de markten stabieler. De Europe Stoxx 600 daalde licht met 0,7%. In opkomende markten nam het vertrouwen van beleggers af door onzekerheid over het toekomstige beleid van de Amerikaanse regering, wat leidde tot een daling van de MSCI Emerging Markets met 4,5%.
• Ons beleggingsbeleid voor een breed gespreide portefeuille van aandelen en obligaties legt nog steeds het accent op aandelen, met name op de Amerikaanse markt.

Het is afwachten wat de concrete politieke plannen van Trump gaan zijn als hij weer aan de macht komt.

• Na de verkiezingsoverwinning van Trump zagen we afgelopen week een sterke stijging op de Amerikaanse aandelenmarkten, met een winst van 4,7% voor de S&P 500. Trump belooft lagere bedrijfsbelastingen en deregulering, bijvoorbeeld voor de energiesector en voor banken. Onder meer die sectoren trokken dan ook de beurskar.
• Andere sectoren, zoals hernieuwbare energie en vastgoed, hadden het dan weer moeilijker. De problemen in de vastgoedsector waren vooral te wijten aan de stijgende langetermijnrente.
• Het vooruitzicht op een verder oplopende overheidsschuld en een strikter migratiebeleid dat de arbeidsmarkt mogelijk verkrapt, waardoor lonen en inflatie stijgen, hebben bijgedragen aan de stijging van de lange rente. Ook de toenemende inflatiedruk als gevolg van importtarieven speelt hierbij een rol.
• Het hogere renteklimaat versterkte de dollar. Dit komt mede doordat markten verwachten dat de Federal Reserve (Fed) terughoudender zal zijn met monetaire versoepeling, gezien de mogelijke opwaartse inflatiedruk in de toekomst. Fed-voorzitter Powell ging bij zijn toelichting op de renteverlaging met 25 basispunten echter niet in op vragen hierover. Dit is terecht, het is eerst afwachten wat er concreet uit de politieke bus komt eens Trump weer president is.
• Alsnog is in deze context de communicatie van de Bank of England interessant. Ook die schroefde de beleidsrente met 25 basispunten terug. Eraan toevoegend echter, dat verdere renteverlagingen slechts geleidelijk zullen gebeuren. Die toevoeging heeft veel (alles?) te maken met de ruime begrotingsplannen die de nieuwe Britse regering aankondigde. Dit zijn plannen die zowel de groei als de inflatie aanwakkeren, in lijn met wat mogelijk in de VS te verwachten is.
• Centrale banken bevinden zich over het algemeen in de ‘verlagings-modus’, ook de Federal Reserve, maar politieke beslissingen kunnen deze modus uiteindelijk wat temperen. Voor (aandelen)beleggers betekent dit dat de extra groeidynamiek vanuit een ruim begrotingsbeleid voldoende moet doorwerken in de bedrijfswinsten. Dit is nodig om tegenwicht te bieden aan de per saldo hogere rentetarieven dan eerder verwacht.
• Keren we terug naar de eerste reactie van financiële markten op Trump’s verkiezing, dan reageerden Europese aandelen terughoudend (Europe Stoxx 600 -0,8%). Sectoren die aanzienlijke last zouden krijgen van aangescherpte handelstarieven, zoals autobouwers, zagen een koersdaling.
• Het is nu afwachten hoe dit zich verder ontwikkelt. De mate waarin Trump zijn campagne-retoriek ten volle kan uitvoeren, hangt onder meer af van de uiteindelijke meerderheid in het Huis van Afgevaardigden. Als de Republikeinen net als in de Senaat de meerderheid krijgen, heeft de president meer vrijheid om zijn beleid strikt te implementeren. Een Democratische meerderheid in het Huis, hoewel minder waarschijnlijk, kan een matigende invloed hebben.
• Daarnaast is het uitkijken naar de verdere reactie van obligatiemarkten. Al te fors oplopende rente kan de financieringscapaciteit van de VS dwarsbomen. De status van de dollar verkleint het risico op een regelrecht ‘Truss-moment’, maar dat risico is niet nul. Op langere termijn kunnen een strengere Fed en de hogere rente, de initiële groei-impuls van Trump's beleid tegengaan. Met uiteindelijk wat minder groei en wat hogere inflatie.

Wij verwachten nog enige marktvolatiliteit de komende dagen, maar dat zal afnemen naarmate er meer duidelijkheid ontstaat.

• Donald Trump heeft de verkiezingen gewonnen. Daarnaast hebben de Republikeinen de meerderheid behaald in de Senaat, terwijl de uitkomst voor het Huis van Afgevaardigden nog onduidelijk is.

• De aandelenmarkten tonen een gemengd beeld. De futures voor de S&P 500 noteren 2,3% hoger.
• In Europa reageerde ook de (future op de) Euro Stoxx 50 aanvankelijk licht negatief. Dat is inmiddels omgeslagen (+0,8%). Chinese beurzen gaan echter wel iets lager (CSI 300 -0,5%). Een te verwachten reactie, gezien Trumps sceptische houding tegenover vrije internationale handel en zijn voorkeur voor forse handelstarieven. China, maar ook Europa, dreigen daar in het vizier te komen.
• Op de obligatiemarkten stijgt de Amerikaanse tienjaarsrente met 17 basispunten, zoals verwacht. Het beleid van Trump, inclusief de eerder genoemde handelstarieven en maatregelen om migratie te beperken, wat de arbeidsmarkt verder kan verkrappen, dreigt inflatoire druk te veroorzaken. Wat bij de Federal Reserve tot terughoudendheid kan leiden qua versoepelingen in het monetaire beleid. In dit kader stijgt de dollar met 1,8% ten opzichte van de euro.
• Tot slot, de olieprijs zakt weg. Trump wil de Amerikaanse productie opdrijven wat tot een verdere toename van het aanbod zorgt in een wereld die al bij al een matig economisch momentum vertoont. Ook de goudprijs is licht gedaald.
• Wij verwachten wat meer marktvolatiliteit de komende dagen, hetgeen zal afnemen naarmate er meer duidelijkheid ontstaat.

• Centraal in Trump’s economische plannen staan importtarieven. De getallen waarmee hij tijdens de campagne dreigde, gingen van 60% tot zelfs 200% op Chinese producten, van 10% tot 20% op alle andere invoer in de VS.
• De invoertarieven zijn bedoeld om de verlenging van de verlaagde inkomstenbelasting te financieren. Die lagere belastingen loodste hij zelf door het Congres in 2017. Weliswaar tijdelijk. Trump wil deze nu permanent maken, met een aanvullende verlaging van het tarief voor bedrijven.
• Daarnaast wil hij een strengere aanpak van de migratie, inclusief het terugsturen van mensen die nu al in de VS zijn.
• Bovenstaande punten hebben een opwaarts effect op de inflatie. Voor tarieven is die link duidelijk, voor de migratieaanpak loopt die link via de krappe arbeidsmarkt. Deze markt verder verkrappen kan tot opwaartse loondruk leiden.
• Het groeimomentum dreigt uiteindelijk te worden afgeremd. Inflatoire druk hindert immers een soepel(er) rentebeleid door de Federal Reserve (Fed).
• De overheidsschuld loopt verder op, wat de vraag oproept of de financiële markten Trump de ruimte zullen geven om zijn plannen volledig uit te voeren. Toen de Britse premier Truss in 2022 grootschalige, ongedekte begrotingsplannen presenteerde, reageerden de markten met sterk stijgende rentes, wat haar uiteindelijk tot aftreden dwong. Gezien de status van de dollar lijkt de kans hierop in de VS kleiner, maar uitgesloten is het niet.

Trump lijkt momenteel een kleine voorsprong te hebben op Harris, wat begint door te klinken in de financiële markten, vooral bij obligaties.

Over een week vinden de Amerikaanse verkiezingen plaats en dat laat zich af en toe voelen op de financiële markten, vooral bij obligaties.

• De Amerikaanse tienjaarsrente is de afgelopen maand met bijna 50 basispunten gestegen. Dit komt niet uitsluitend door de verkiezingen. De veerkracht van de Amerikaanse economie en de verlaagde verwachtingen voor toekomstige renteverlagingen door de Federal Reserve (Fed) hebben eveneens bijgedragen aan deze stijging. Alsnog ging de stijgende rente hand in hand met de toenemende kansen voor Trump om opnieuw het Witte Huis te veroveren. Althans, volgens de peilingen en de gokmarkten.
• Trump staat dan ook voor een beleid dat uiteindelijk een stagflatie-achtig karakter kan krijgen. Meer inflatie door onder andere hoge importtarieven en een verdere krapte op de arbeidsmarkt als gevolg van strikte migratieregels. Tegelijkertijd wordt de economische groei geremd door deze twee factoren en mogelijk ook door een terughoudender beleid van de centrale bank. Geconfronteerd met die hogere inflatie zal die immers meer terughoudend zijn om de rente te verlagen.
• Het logische gevolg hiervan is een hogere obligatierente, mede doordat Trumps plannen de al aanzienlijke overheidsschuld (99% van het BBP) verder zullen verhogen. Dit kan de overheidsschuld zelfs doen oplopen tot bijna 120% tegen het einde van zijn eventuele ambtstermijn.
• Naast de strijd om het presidentschap vinden er ook verkiezingen plaats voor het Congres, waarbij een derde van de zetels in de Senaat en het volledige Huis van Afgevaardigden op het spel staan. De partij die de meerderheid in het Congres behaalt, bepaalt grotendeels of de plannen van Trump of Harris uitvoerbaar zullen zijn. Trumps kansen lijken momenteel net iets groter dan die van Harris. Een volledig Republikeins Congres is waarschijnlijker dan een Democratische meerderheid, wat de stijgende lange rente verder verklaart.
• Toch mogen wij geen overhaaste conclusies trekken. Omdat de strijd zeer spannend blijft natuurlijk, maar ook omdat we de hogere tienjaarsrente zouden kunnen interpreteren als een waarschuwing van de obligatiemarkten dat Trump, mocht hij winnen, niet ongeremd de overheidsschuld kan laten oplopen. Beloftes maken tijdens een campagne is immers iets heel anders dan daadwerkelijk regeren.
• Er dreigt niet meteen een ‘Truss-moment’ zoals bij de voormalige Britse premier, die de facto door obligatiemarkten werd gedwongen tot aftreden vanwege haar begrotingstekort. Hoewel de dollar bij uitstek de internationale reservemunt is, wat een zekere basisvraag naar Amerikaans staatspapier creëert, kan zelfs dat op een gegeven moment tekortschieten. Als obligatiebeleggers plotseling een aanzienlijk hogere rente eisen van de diep in de schulden stekende VS, kan dat Trump’s plannen flink in de weg zitten. De dynamiek en het verdienmodel van de Amerikaanse economie vormen echter een stevige buffer, net als een centrale bank (de Fed) die het afgelopen anderhalve decennium heeft aangetoond best bereid te zijn tot activistische ingrepen.
• Hoe dan ook, voorlopig kunnen wij enkel afwachten tot de uitslag en zien wat uiteindelijk in het beleid verandert. In deze context sloten aandelen de week lager af (S&P 500 -0,96%). Het eventuele vooruitzicht van potentieel lagere bedrijfsbelastingen onder Trump en redelijke kwartaalcijfers tot nu toe, boden onvoldoende tegengewicht.

Begin november zijn alle ogen op de VS gericht: wie wordt de nieuwe bewoner van het Witte Huis en wat betekent dat voor beleggers?

Hoofdeconoom Luc Aben analyseert aan de hand van vier vragen de invloed van de verkiezingen op de financiële markten:

• Wat zal de meest waarschijnlijke uitkomst zijn?
• Wat zijn een aantal economische kernbeloftes vanuit de campagnes?
• Hoe zullen die beloftes economisch uitpakken?
• Wat betekent dit voor financiële markten?